Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

s guest

  • 1 hospes

    guest, host, stranger.

    Latin-English dictionary of medieval > hospes

  • 2 hospitalia

    hospĭtālis, e, adj. [hospes], of or relating to a guest or host, hospitable, xenios, xenikos.
    I.
    Lit.
    A.
    Adj. (class.):

    illam ipsam sedem hospitalem, in quam erit deductus, publicam populi Romani esse dicet,

    Cic. Agr. 2, 17, 46:

    deversorium,

    Liv. 21, 63 fin.:

    cubiculum,

    guest-chamber, id. 1, 58:

    beneficia,

    id. 2, 14 fin.:

    aves,

    set before a guest, Varr. R. R. 3, 2, 3; cf.:

    cena Augusti,

    Plin. 33, 4, 24, § 83:

    umbra,

    Hor. C. 2, 3, 10:

    tessera,

    which guests gave to the host, Plaut. Poen. 5, 2, 87 sq.; cf. ib. 5, 1, 25:

    Juppiter,

    the patron of hospitality, Cic. Deiot. 6, 18; id. Fin. 3, 20, 66; id. Q. Fr. 2, 12, 3 al.; cf.

    deus,

    Plaut. Poen. 5, 1, 25:

    non dubitavit illud insigne Penatium hospitaliumque deorum ex hospitali mensa tollere,

    Cic. Verr. 2, 4, 22, § 48: fulmina, of Jupiter hospitalis, Sen. Q. N. 2, 49:

    caedes,

    the murder of a guest, Liv. 25, 18, 7:

    TABVLA,

    i. e. a municipal decree for the reception of a guest, Inscr. Grut. 456, 1:

    Theophrastus scribit, Cimonem Athenis etiam in suos curiales Laciadas hospitalem fuisse,

    Cic. Off. 2, 18, 64; cf.:

    homo qui semper hospitalissimus amicissimusque nostrorum hominum existimatus esset (shortly before: cum suae partes essent hospitum recipiendorum),

    id. Verr. 2, 1, 26, § 65:

    tua illa Venus,

    id. Cael. 21, 52:

    tibi hospitale pectus,

    Hor. Epod. 17, 49:

    nihil hospitalius mari (Campaniae): hospitalem hostem appellare,

    Liv. 25, 18, 8:

    hinc illi nobiles portus Cajeta, Misenus, etc.,

    Flor. 1, 16:

    appulsus litorum,

    Plin. 2, 46, 45, § 118.—
    B.
    Subst.
    1.
    hospĭtālis, is, m., a guest: injuriae potestatum in hospitales ad visendum venientium, Hipponenses in necem ejus (delphini) compulerunt, Plin. 9, 8, 8, § 26.—
    2.
    hospĭtālia, ium, n.
    a. b. c.
    (Sc. jura.) The dues of hospitality, Liv. 42, 24 fin.
    II.
    Transf., of things: ut in Fucino lacu invectus amnis, in Lario Addua, etc.... in Lemanno Rhodanus: hic trans Alpes superiores in Italia multorum milium transitu hospitales suas tantum nec largiores quam intulere aquas evehentes, foreign, i. e. that flow through without mingling, Plin. 2, 103, 106, § 224; 17, 10, 14, § 69. —Hence, adv.: hospĭtālĭter, hospitably, as a guest:

    invitati hospitaliter per domos,

    Liv. 1, 9, 9:

    vocare (opp. hostiliter),

    id. 6, 26, 3:

    excipere aliquem,

    Curt. 7, 6 med.:

    ingredi ad deos Penates,

    Just. 8, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > hospitalia

  • 3 hospitalis

    hospĭtālis, e, adj. [hospes], of or relating to a guest or host, hospitable, xenios, xenikos.
    I.
    Lit.
    A.
    Adj. (class.):

    illam ipsam sedem hospitalem, in quam erit deductus, publicam populi Romani esse dicet,

    Cic. Agr. 2, 17, 46:

    deversorium,

    Liv. 21, 63 fin.:

    cubiculum,

    guest-chamber, id. 1, 58:

    beneficia,

    id. 2, 14 fin.:

    aves,

    set before a guest, Varr. R. R. 3, 2, 3; cf.:

    cena Augusti,

    Plin. 33, 4, 24, § 83:

    umbra,

    Hor. C. 2, 3, 10:

    tessera,

    which guests gave to the host, Plaut. Poen. 5, 2, 87 sq.; cf. ib. 5, 1, 25:

    Juppiter,

    the patron of hospitality, Cic. Deiot. 6, 18; id. Fin. 3, 20, 66; id. Q. Fr. 2, 12, 3 al.; cf.

    deus,

    Plaut. Poen. 5, 1, 25:

    non dubitavit illud insigne Penatium hospitaliumque deorum ex hospitali mensa tollere,

    Cic. Verr. 2, 4, 22, § 48: fulmina, of Jupiter hospitalis, Sen. Q. N. 2, 49:

    caedes,

    the murder of a guest, Liv. 25, 18, 7:

    TABVLA,

    i. e. a municipal decree for the reception of a guest, Inscr. Grut. 456, 1:

    Theophrastus scribit, Cimonem Athenis etiam in suos curiales Laciadas hospitalem fuisse,

    Cic. Off. 2, 18, 64; cf.:

    homo qui semper hospitalissimus amicissimusque nostrorum hominum existimatus esset (shortly before: cum suae partes essent hospitum recipiendorum),

    id. Verr. 2, 1, 26, § 65:

    tua illa Venus,

    id. Cael. 21, 52:

    tibi hospitale pectus,

    Hor. Epod. 17, 49:

    nihil hospitalius mari (Campaniae): hospitalem hostem appellare,

    Liv. 25, 18, 8:

    hinc illi nobiles portus Cajeta, Misenus, etc.,

    Flor. 1, 16:

    appulsus litorum,

    Plin. 2, 46, 45, § 118.—
    B.
    Subst.
    1.
    hospĭtālis, is, m., a guest: injuriae potestatum in hospitales ad visendum venientium, Hipponenses in necem ejus (delphini) compulerunt, Plin. 9, 8, 8, § 26.—
    2.
    hospĭtālia, ium, n.
    a. b. c.
    (Sc. jura.) The dues of hospitality, Liv. 42, 24 fin.
    II.
    Transf., of things: ut in Fucino lacu invectus amnis, in Lario Addua, etc.... in Lemanno Rhodanus: hic trans Alpes superiores in Italia multorum milium transitu hospitales suas tantum nec largiores quam intulere aquas evehentes, foreign, i. e. that flow through without mingling, Plin. 2, 103, 106, § 224; 17, 10, 14, § 69. —Hence, adv.: hospĭtālĭter, hospitably, as a guest:

    invitati hospitaliter per domos,

    Liv. 1, 9, 9:

    vocare (opp. hostiliter),

    id. 6, 26, 3:

    excipere aliquem,

    Curt. 7, 6 med.:

    ingredi ad deos Penates,

    Just. 8, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > hospitalis

  • 4 hospitālis

        hospitālis e, adj. with sup.    [hospes], of a guest, of a host, hospitable: mensa: domus: cubiculum, guest-chamber, L.: umbra, H.: Iuppiter, patron of hospitality: dii: caedes, of a guest, L.: homo hospitalissimus: Tibi pectus, H.— Plur n. as subst, the dues of hospitality, L.
    * * *
    hospitalis, hospitale ADJ
    of or for a guest; hospitable

    Latin-English dictionary > hospitālis

  • 5 convīva

        convīva ae, m and f    [com-+VIV-], a table companion, guest: ridere convivae: satur, H.: frequens, O.: ebrius, O.: promissus, promised guest, Iu.
    * * *
    guest, table companion; (literally one who lives with another)

    Latin-English dictionary > convīva

  • 6 hospes

        hospes itis ( gen plur. hospitium, L.), m (rarely f, O.)    [hostis+POT-], an entertainer, host (as a friend): devertisse ad hospitem: sedulus, H.: hospitis adfectu salutare, with a host's politeness, Iu.: Iuppiter (i. e. hospitalis), O.: milites tantum hospitibus metuendi, Ta.— A sojourner, visitor, guest: in quam (domum) hospites multi recipiendi: libri tamquam hospites recipiendi: et hostem et hospitem vidit: meus: vespertinus, H.— A friend, one bound by ties of hospitality: antiquos, T.: suos notos hospitesque quaerebant, Cs.: homo multorum hospitum: non hospes ab hospite tutus, O.— A stranger, foreigner: urbis: in urbe peregrinantes tamquam hospites: sagaces fallere hospites, strangers, H.: in consuetudine civitatis hospes, unacquainted with.
    * * *
    I
    (gen.), hospitis ADJ
    of relation between host and guest; that hosts; that guests; foreign, alien
    II
    host; guest, visitor, stranger; soldier in billets; one who billets soldiers

    Latin-English dictionary > hospes

  • 7 hospitium

        hospitium ī, n    [hospes], a hospitable reception, entertainment: agreste, modicum, H.: (alqm) domum ad se hospitio recipere, Cs.: hospitio invitabit: deorum, L.: hospitiis indulgere, Ta.— Hospitality, tie of hospitality, relation of host and guest, friendship: cum Metellis erat ei hospitium: de hospitio violato queri: iungimus hospitio dextras, V.: solvere hospitiis animum, H.: renuntiare, L.: hospitium cum Cornelio fecerunt: publice privatimque hospitia iungere, L.: testatus Hospitii deos, O.— A place of entertainment, lodging, inn, guest-chamber: Piliae paratum: (milites) divisi in hospitia, L.: imperatoris, L.: miserabile, Iu.: longa deserta sine ullis Hospitiis, V.
    * * *
    hospitality, entertainment; lodging; guest room/lodging; inn

    Latin-English dictionary > hospitium

  • 8 deversor

    1.
    dē-versor ( vorsor), ātus, 1, v. dep. n., to be tarrying as a guest, to lodge anywhere as a guest (rare but good prose):

    cum Athenis apud eum deversarer,

    Cic. Tusc. 5, 8, 22; so,

    apud aliquem,

    id. Att. 6, 1, 25; 13, 2, 2:

    in domo aliqua,

    id. Verr. 2, 1, 27; cf. id. Phil. 2, 27 fin.:

    domi suae deversatum esse,

    id. Verr. 2, 4, 31, § 70; Liv. 23, 8, 9; 44, 9 fin.:

    parum laute,

    Cic. Verr. 2, 1, 25.
    2.
    dē-versor, ōris, m. [deverto], one who lodges anywhere, an inmate, guest:

    caupo cum quibusdam deversoribus illum consequitur,

    Cic. Inv. 2, 4, 15 (MSS. diversoribus, which Kayser restores).

    Lewis & Short latin dictionary > deversor

  • 9 hospes

    hospĕs, ĭtis ( gen. plur. hospitium, Liv. 4, 35, 4), m.; hospĭta, ae, f. (cf. antistita from antistes, sospita from sospes, sacerdota from sacerdos, etc., but hospes, f., Att. ap. Non. 279, 11;

    Trag. Fragm. v. 51 Rib.: hospes amica,

    Ov. F. 6, 510:

    Aurora,

    Stat. Th. 6, 272; Sen. Agam. 318 al.) [= hostipets, hostis, a stranger; pa-, root of pasco, pater, to feed, hence],
    I.
    He who entertains a stranger, a host (one who entertains gratuitously, as a friend: caupo, one who entertains for pay);

    form hospes: alterum ad cauponem devertisse, ad hospitem alterum,

    Cic. Div. 1, 27, 57; so id. Fin. 5, 2, 4:

    tendimus hinc recta Beneventum, ubi sedulus hospes Paene macros, arsit, dum turdos versat in igne, etc.,

    Hor. S. 1, 5, 71:

    succinctus,

    id. ib. 2, 6, 107:

    amabilis,

    id. Ep. 2, 2, 132:

    hospitis affectu salutare,

    with a host's politeness, Juv. 8, 161.—Esp., one upon whom soldiers are quartered, Tac. H. 2, 66; 3, 41.—Hence repeated of both host and guest:

    per dexteram istam te oro, quam regi Deiotaro hospes hospiti porrexisti,

    Cic. Deiot. 3, 8; so,

    non hospes ab hospite tutus,

    Ov. M. 1, 144:

    Juppiter, = hospitalis,

    id. ib. 10, 224.— Fem., hospita, she who entertains a guest, a hostess:

    femina primaria, Servilia, vetere Dionis hospita,

    Cic. Verr. 2, 2, 8, § 24:

    figura et lineamenta hospitae,

    id. ib. 2, 2, 36, §

    89: Helene,

    Hor. C. 1, 15, 2.—In late Lat., for a concubine, Inscr. Orell. 2669; 4996. —
    II.
    Transf.
    A.
    A sojourner, visitor, guest, friend, xenos. Lit.:

    in domo clari hominis, in quam et hospites multi recipiendi et admittenda hominum cujusque modi multitudo,

    Cic. Off. 1, 39, 139:

    libri inter Cratippi commentarios tamquam hospites recipiendi,

    id. ib. 3, 33, 121:

    recipere hospites,

    id. Verr. 2, 1, 25, § 65:

    accipere hospitem,

    id. Fam. 9, 26 fin.:

    non hospites, sed peregrini atque advenae,

    id. Agr. 2, 34, 94:

    habuisses non hospitem, sed contubernalem,

    id. Fam. 9, 20, 1:

    et hostem et hospitem vidit,

    id. Div. 2, 37, 79; 6, 6, 2:

    is qui nuper Romae fuit Menedemus hospes meus,

    id. de Or. 1, 19, 85; cf. id. Lael. 7, 24:

    Polybius noster hospes,

    id. Rep. 4, 3:

    id factum ex suis hospitibus Caesar cognoverat,

    Caes. B. G. 5, 6, 2:

    in suos notos hospitesque quaerebant,

    id. B. C. 1, 74, 5:

    hospes familiae vestrae,

    Cic. Lael. 11, 36: homo multorum [p. 867] hospitum, id. Clu. 59, 163:

    mihi seu longum post tempus venerat hospes Sive, etc.,

    Hor. S. 2, 2, 118:

    si vespertinus subito te oppresserit hospes,

    id. ib. 2, 4, 17:

    hospite venturo, cessabit nemo tuorum,

    Juv. 14, 59: in officiis apud majores ita observatum est: primum tutelae, deinde hospiti, deinde clienti, tum cognato, postea adfini, Sabin. ap. Gell. 5, 13, 5.—In fem.:

    meamne hic in via hospitam, Quae heri huc Athenis cum hospite advenit meo, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 6, 8; id. ib. 71; Ter. And. 2, 6, 8; Cic. Att. 5, 1, 3.—
    B.
    Opp. to a native, a stranger, foreigner (syn.:

    advena, peregrinus, peregrinator, alienus): adeone hospes hujusce urbis, adeone ignarus es disciplinae consuetudinisque nostrae, ut haec nescias?

    Cic. Rab. Perd. 10, 28:

    nec peregrinus atque hospes in agendo,

    id. de Or. 1, 50, 218:

    nos in nostra urbe peregrinantes errantesque tamquam hospites tui libri quasi domum deduxerunt,

    id. Ac. 1, 3, 9.—So in addressing a foreigner, like the Gr. xene, stranger:

    cum (Theophrastus) percontaretur ex anicula quadam, quanti aliquid venderet, et respondisset illa atque addidisset, Hospes, non pote minoris: tulisse eum moleste, se non effugere hospitis speciem, cum aetatem ageret Athenis optimeque loqueretur,

    id. Brut. 46, 172; Quint. 8, 1, 2: dic, hospes, Spartae, nos te hic vidisse jacentes, Cic. poët. Tusc. 1, 42, 101 (a transl. of the Gr. Ô xein, angellein Aakedaimoniois, etc., Herod. 7, 228): hospes, quid miras curare Serapin? Varr. ap. Non. 480, 30; Prop. 4, 1, 1.— Fem., hospita, a female stranger:

    hanc hospitam crepidula ut graphice decet,

    Plaut. Pers. 4, 2, 3.—
    C.
    Hence, a stranger in any matter, ignorant of, unacquainted with:

    si erit idem in consuetudine civitatis hospes,

    Cic. de Or. 2, 30, 131:

    vos ignoretis, vos hospites in hac urbe versamini,

    id. Mil. 12, 33.—
    D.
    Of inanim. or abstr. things adjectively, hospitable; strange, foreign.
    (α).
    Form hospes (only in post-Aug. poets): gemma, Pall. Insit. init.:

    tecta, etc.,

    Stat. Th. 12, 479:

    cymba,

    id. S. 5, 1, 252:

    honor,

    Claud. IV. Cons. Hon. 650.—
    (β).
    Form hospita (in the fem. and neutr. plur. mostly poet.): hirundines hospitae, Varr. ap. Arn. 6, 207:

    navis,

    Ov. F. 1, 340:

    quo tutior hospita lustres Aequora,

    Verg. A. 3, 377:

    conjunx hospita Teucris,

    id. ib. 6, 93:

    terra hospita,

    id. ib. 3, 539:

    tecta,

    Val. Fl. 2, 650:

    flumina,

    Stat. Th. 4, 842:

    litora mundo,

    id. S. 3, 5, 75:

    unda plaustris,

    bearing wagons on its frozen surface, Verg. G. 3, 362:

    vina,

    Val. Fl. 1, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > hospes

  • 10 hospita

        hospita ae, f    [hostis+POT-], she who entertains, a hostess ( fem. of hospes): lineamenta hospitae: Helene, H.— A visitor, guest, friend: Huiusce consuetudo hospitae, T.: ego sum hic hospita.
    * * *
    female guest; hostess, wife of host; landlady; stranger, alien

    Latin-English dictionary > hospita

  • 11 hospitor

    hospitari, hospitatus sum V DEP
    be a guest; lodge; stay; put up as a guest/lodger

    Latin-English dictionary > hospitor

  • 12 caesna

    cēna (not coena, caena; old form caesna; cf.

    Casmena for Camena,

    Fest. p. 205, 15 Müll.), ae, f. [Sanscr. khad-, eat; Umbr. çes-na; cf. Gr. knizô], the principal meal of the Romans in the early period, taken about midday, dinner, supper (Paul. ex Fest. p. 54, 4; Fest. p. 338, 4 and 368, 8 Müll.); subsequently, the prandium was taken at noon, and the cena was usually begun about the 9th hour, i. e. at 3 o'clock P. M. (v. Dict. of Antiq. s. v. coena; cf.: prandium, jentaculum): cena apud antiquos dicebatur quod nunc est prandium. Vesperna, quam nunc cenam appellamus, Paul. ex Fest. l. l.; Cic. Fam. 9, 26, 1; Mart. 4, 8, 6; Plin. Ep. 3, 1;

    to begin sooner was an indication of gluttony,

    Plin. Pan. 49, 6.
    (α).
    With substt.:

    cenarum ars,

    Hor. S. 2, 4, 35:

    caput cenae,

    Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    mullus cenae caput,

    Mart. 10, 31, 4:

    ejus cenae fundus et fundamentum omne erat aula una lentis Aegyptiae,

    Gell. 17, 8, 1: genus cenae sollemne, viaticum, adventicium, geniale, Philarg. ad Verg. E. 5, 74:

    honos cenae,

    Suet. Vesp. 2:

    inpensae cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    cenarum magister,

    Mart. 12, 48, 15:

    ordo cenae,

    Petr. 92:

    cenae pater,

    Hor. S. 2, 8, 7:

    o noctes cenaeque deūm!

    id. ib. 2, 6, 65:

    mero Pontificum potiore cenis,

    id. C. 2, 14, 28:

    Thyestae,

    id. A. P. 91.—
    (β).
    With adjj.:

    abundantissima,

    Suet. Ner. 42:

    aditialis,

    Varr. R. R. 3, 6, 6; Sen. Ep. 95, 41:

    sumptuosa,

    id. ib. 95, 41:

    adventicia,

    Suet. Vit. 13:

    quorum omnis vigilandi labor in antelucanis cenis expromitur,

    i. e. lasting all night, Cic. Cat. 2, 10, 22:

    auguralis,

    id. Fam. 7, 26, 2:

    amplior,

    Juv. 14, 170:

    bona atque magna,

    Cat. 13, 3:

    brevis,

    Hor. Ep. 1, 14, 35:

    Cerialis,

    Plaut. Men. 1, 1, 25:

    dubia,

    Ter. Phorm. 2, 2, 28; Hor. S. 2, 2, 77:

    ebria,

    Plaut. Cas. 3, 6, 31:

    grandes,

    Quint. 10, 1, 58:

    lautissima,

    Plin. Ep. 9, 17, 1:

    libera,

    open table, Petr. 26:

    multa de magnā fercula cenā,

    Hor. S. 2, 6, 104:

    munda,

    id. C. 3, 29, 15:

    cena non minus nitida quam frugi,

    Plin. Ep. 3, 1, 9: sororia, nuptialis. Plaut. Curc. 5, 2, 60 sq.: [p. 311] Suet. Calig. 25:

    opimae,

    Hor. S. 2, 7, 103:

    popularem quam vocant,

    Plaut. Trin. 2, 4, 69:

    prior,

    i. e. a previous invitation, Hor. Ep. 1, 5, 27:

    publicae,

    Suet. Ner. 16:

    recta,

    id. Dom. 7; Mart. 2, 69, 7; 7, 19, 2:

    Saliares,

    App. M. 4, p. 152, 30:

    sollemnes,

    Suet. Tib. 34:

    subita,

    Sen. Thyest. 800; Suet. Claud. 21:

    terrestris,

    of vegetables, Plaut. Capt. 1, 2, 86:

    varia,

    Hor. S. 2, 6, 86:

    viatica,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 61.—
    (γ).
    With verbs:

    quid ego istius prandia, cenas commemorem?

    Cic. Verr. 2, 1, 19, § 49; Suet. Vit. 13:

    cenam apparare,

    Ter. Heaut. 1, 1, 74:

    curare,

    Plaut. Poen. 5, 3, 37:

    coquere,

    id. Aul. 2, 7, 3; id. Cas. 3, 6, 28; 4, 1, 8; 4, 2, 2; id. Rud. 4, 7, 38 al.; Nep. Cim. 4, 3:

    cenas facere,

    Cic. Att. 9, 13, 6; cf. id. Fam. 9, 24, 2 sq.:

    anteponere,

    Plaut. Rud. 2, 6, 25: committere maturo ovo, Varr. ap. Non. p. 249, 8:

    praebere ternis ferculis,

    Suet. Aug. 74:

    ducere,

    to prolong, Hor. A. P. 376:

    ministrare,

    id. S. 1, 6, 116:

    producere,

    id. ib. 1, 5, 70:

    apponere,

    Ter. Phorm. 2, 2, 28; Suet. Galb. 12:

    deesse cenae,

    Quint. 7, 3, 31:

    instruere pomis et oleribus,

    Gell. 2, 24 al.:

    cenam dare alicui,

    Plaut. Capt. 4, 4, 2; 3, 1, 34; Cic. Fam. 9, 20, 2:

    cenae adhibere aliquem,

    Quint. 11, 2, 12; Plin. Ep. 6, 31, 13; Suet. Caes. 73; id. Aug. 74; id. Claud. 32; id. Calig. 25; id. Tit. 9:

    Taurus accipiebat nos Athenis cenā,

    Gell. 17, 8, 1:

    cenam cenavi tuam,

    Plaut. Rud. 2, 6, 24:

    obire cenas,

    Cic. Att. 9, 13, 6: cenam condicere alicui, to engage one ' s self to any one as a guest, promise to be one ' s guest, Suet. Tib. 42.—
    (δ).
    With prepp.:

    ante cenam,

    Cato, R. R. 114; 115, 1:

    inter cenam,

    at table, Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19; id. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 58; id. Phil. 2, 25, 63; Quint. 6, 3, 10; Suet. Galb. 22; id. Aug. 71;

    in this sense in Suet. several times: super cenam,

    Suet. Aug. 77; id. Tib. 56; id. Ner. 42; id. Vit. 12; id. Vesp. 22; id. Tit. 8; id. Dom. 21:

    post cenam,

    Quint. 1, 10, 19.—
    (ε).
    With substt. and prepp.:

    aliquem Abduxi ad cenam,

    Ter. Heaut. 1, 2, 9; Cic. Tusc. 5, 32, 91:

    aliquem ad cenam aliquo condicam foras,

    Plaut. Men. 1, 2, 18; id. Stich. 3, 1, 38:

    holera et pisciculos ferre in cenam seni,

    Ter. And. 2, 2, 32:

    fit aliquid in cenam,

    is preparing, Val. Max. 8, 1, 8:

    ire ad cenam,

    Ter. Eun. 3, 2, 6:

    venire ad cenam,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19; Hor. Ep. 1, 7, 61:

    itare ad cenas,

    Cic. Fam. 9, 24, 2:

    invitare ad cenam,

    id. ib. 7, 9, 3; Quint. 7, 3, 33; Suet. Claud. 4:

    venire ad cenam,

    Cic. Fin. 2, 8, 25:

    promittere ad cenam,

    Plin. Ep. 1, 15, 1:

    vocare ad cenam,

    Cic. Att. 6, 3, 9; Hor. S. 2, 7, 30; Suet. Tib. 6:

    devocare,

    Nep. Cim. 4, 3:

    redire a cenā,

    Cic. Rosc. Am. 35, 98. —Prov.: cenā comesā venire, i. e. to come too late:

    post festum,

    Varr. R. R. 1, 2, 11:

    cenam rapere de rogo,

    of unscrupulous greed, Cat. 59, 3.—
    II.
    Meton.
    A.
    A dish, course, at dinner:

    prima, altera, tertia,

    Mart. 11, 31, 5 and 6.—
    * B.
    A company at table:

    ingens cena sedet,

    Juv. 2, 120.—
    * C.
    The place of an entertainment (cf. cenatio and cenaculum), Plin. 12, 1, 5, § 11.

    Lewis & Short latin dictionary > caesna

  • 13 cena

    cēna (not coena, caena; old form caesna; cf.

    Casmena for Camena,

    Fest. p. 205, 15 Müll.), ae, f. [Sanscr. khad-, eat; Umbr. çes-na; cf. Gr. knizô], the principal meal of the Romans in the early period, taken about midday, dinner, supper (Paul. ex Fest. p. 54, 4; Fest. p. 338, 4 and 368, 8 Müll.); subsequently, the prandium was taken at noon, and the cena was usually begun about the 9th hour, i. e. at 3 o'clock P. M. (v. Dict. of Antiq. s. v. coena; cf.: prandium, jentaculum): cena apud antiquos dicebatur quod nunc est prandium. Vesperna, quam nunc cenam appellamus, Paul. ex Fest. l. l.; Cic. Fam. 9, 26, 1; Mart. 4, 8, 6; Plin. Ep. 3, 1;

    to begin sooner was an indication of gluttony,

    Plin. Pan. 49, 6.
    (α).
    With substt.:

    cenarum ars,

    Hor. S. 2, 4, 35:

    caput cenae,

    Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    mullus cenae caput,

    Mart. 10, 31, 4:

    ejus cenae fundus et fundamentum omne erat aula una lentis Aegyptiae,

    Gell. 17, 8, 1: genus cenae sollemne, viaticum, adventicium, geniale, Philarg. ad Verg. E. 5, 74:

    honos cenae,

    Suet. Vesp. 2:

    inpensae cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    cenarum magister,

    Mart. 12, 48, 15:

    ordo cenae,

    Petr. 92:

    cenae pater,

    Hor. S. 2, 8, 7:

    o noctes cenaeque deūm!

    id. ib. 2, 6, 65:

    mero Pontificum potiore cenis,

    id. C. 2, 14, 28:

    Thyestae,

    id. A. P. 91.—
    (β).
    With adjj.:

    abundantissima,

    Suet. Ner. 42:

    aditialis,

    Varr. R. R. 3, 6, 6; Sen. Ep. 95, 41:

    sumptuosa,

    id. ib. 95, 41:

    adventicia,

    Suet. Vit. 13:

    quorum omnis vigilandi labor in antelucanis cenis expromitur,

    i. e. lasting all night, Cic. Cat. 2, 10, 22:

    auguralis,

    id. Fam. 7, 26, 2:

    amplior,

    Juv. 14, 170:

    bona atque magna,

    Cat. 13, 3:

    brevis,

    Hor. Ep. 1, 14, 35:

    Cerialis,

    Plaut. Men. 1, 1, 25:

    dubia,

    Ter. Phorm. 2, 2, 28; Hor. S. 2, 2, 77:

    ebria,

    Plaut. Cas. 3, 6, 31:

    grandes,

    Quint. 10, 1, 58:

    lautissima,

    Plin. Ep. 9, 17, 1:

    libera,

    open table, Petr. 26:

    multa de magnā fercula cenā,

    Hor. S. 2, 6, 104:

    munda,

    id. C. 3, 29, 15:

    cena non minus nitida quam frugi,

    Plin. Ep. 3, 1, 9: sororia, nuptialis. Plaut. Curc. 5, 2, 60 sq.: [p. 311] Suet. Calig. 25:

    opimae,

    Hor. S. 2, 7, 103:

    popularem quam vocant,

    Plaut. Trin. 2, 4, 69:

    prior,

    i. e. a previous invitation, Hor. Ep. 1, 5, 27:

    publicae,

    Suet. Ner. 16:

    recta,

    id. Dom. 7; Mart. 2, 69, 7; 7, 19, 2:

    Saliares,

    App. M. 4, p. 152, 30:

    sollemnes,

    Suet. Tib. 34:

    subita,

    Sen. Thyest. 800; Suet. Claud. 21:

    terrestris,

    of vegetables, Plaut. Capt. 1, 2, 86:

    varia,

    Hor. S. 2, 6, 86:

    viatica,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 61.—
    (γ).
    With verbs:

    quid ego istius prandia, cenas commemorem?

    Cic. Verr. 2, 1, 19, § 49; Suet. Vit. 13:

    cenam apparare,

    Ter. Heaut. 1, 1, 74:

    curare,

    Plaut. Poen. 5, 3, 37:

    coquere,

    id. Aul. 2, 7, 3; id. Cas. 3, 6, 28; 4, 1, 8; 4, 2, 2; id. Rud. 4, 7, 38 al.; Nep. Cim. 4, 3:

    cenas facere,

    Cic. Att. 9, 13, 6; cf. id. Fam. 9, 24, 2 sq.:

    anteponere,

    Plaut. Rud. 2, 6, 25: committere maturo ovo, Varr. ap. Non. p. 249, 8:

    praebere ternis ferculis,

    Suet. Aug. 74:

    ducere,

    to prolong, Hor. A. P. 376:

    ministrare,

    id. S. 1, 6, 116:

    producere,

    id. ib. 1, 5, 70:

    apponere,

    Ter. Phorm. 2, 2, 28; Suet. Galb. 12:

    deesse cenae,

    Quint. 7, 3, 31:

    instruere pomis et oleribus,

    Gell. 2, 24 al.:

    cenam dare alicui,

    Plaut. Capt. 4, 4, 2; 3, 1, 34; Cic. Fam. 9, 20, 2:

    cenae adhibere aliquem,

    Quint. 11, 2, 12; Plin. Ep. 6, 31, 13; Suet. Caes. 73; id. Aug. 74; id. Claud. 32; id. Calig. 25; id. Tit. 9:

    Taurus accipiebat nos Athenis cenā,

    Gell. 17, 8, 1:

    cenam cenavi tuam,

    Plaut. Rud. 2, 6, 24:

    obire cenas,

    Cic. Att. 9, 13, 6: cenam condicere alicui, to engage one ' s self to any one as a guest, promise to be one ' s guest, Suet. Tib. 42.—
    (δ).
    With prepp.:

    ante cenam,

    Cato, R. R. 114; 115, 1:

    inter cenam,

    at table, Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19; id. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 58; id. Phil. 2, 25, 63; Quint. 6, 3, 10; Suet. Galb. 22; id. Aug. 71;

    in this sense in Suet. several times: super cenam,

    Suet. Aug. 77; id. Tib. 56; id. Ner. 42; id. Vit. 12; id. Vesp. 22; id. Tit. 8; id. Dom. 21:

    post cenam,

    Quint. 1, 10, 19.—
    (ε).
    With substt. and prepp.:

    aliquem Abduxi ad cenam,

    Ter. Heaut. 1, 2, 9; Cic. Tusc. 5, 32, 91:

    aliquem ad cenam aliquo condicam foras,

    Plaut. Men. 1, 2, 18; id. Stich. 3, 1, 38:

    holera et pisciculos ferre in cenam seni,

    Ter. And. 2, 2, 32:

    fit aliquid in cenam,

    is preparing, Val. Max. 8, 1, 8:

    ire ad cenam,

    Ter. Eun. 3, 2, 6:

    venire ad cenam,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19; Hor. Ep. 1, 7, 61:

    itare ad cenas,

    Cic. Fam. 9, 24, 2:

    invitare ad cenam,

    id. ib. 7, 9, 3; Quint. 7, 3, 33; Suet. Claud. 4:

    venire ad cenam,

    Cic. Fin. 2, 8, 25:

    promittere ad cenam,

    Plin. Ep. 1, 15, 1:

    vocare ad cenam,

    Cic. Att. 6, 3, 9; Hor. S. 2, 7, 30; Suet. Tib. 6:

    devocare,

    Nep. Cim. 4, 3:

    redire a cenā,

    Cic. Rosc. Am. 35, 98. —Prov.: cenā comesā venire, i. e. to come too late:

    post festum,

    Varr. R. R. 1, 2, 11:

    cenam rapere de rogo,

    of unscrupulous greed, Cat. 59, 3.—
    II.
    Meton.
    A.
    A dish, course, at dinner:

    prima, altera, tertia,

    Mart. 11, 31, 5 and 6.—
    * B.
    A company at table:

    ingens cena sedet,

    Juv. 2, 120.—
    * C.
    The place of an entertainment (cf. cenatio and cenaculum), Plin. 12, 1, 5, § 11.

    Lewis & Short latin dictionary > cena

  • 14 hospitor

    hospĭtor, ātus, 1, v. dep. n. [id.], to be a guest, to put up, lodge, sojourn as a guest (post-Aug.).
    I.
    Lit.: mensores postibus hospitaturi nomen ascribunt, Cod. Th. 7, 8, 4; Petr. 77, 4.—
    B.
    Transf. (cf. hospitalis, II.): Gangem in quodam lacu hospitari;

    inde lenem fluere,

    Plin. 6, 18, 22, § 65:

    castanea translata nescit hospitari pavetque novitatem,

    id. 17, 20, 34, § 149.—
    II.
    Trop.:

    quid aliud voces animum quam deum in humano corpore hospitantem,

    Sen. Ep. 31; id. Vit. Beat. 23.

    Lewis & Short latin dictionary > hospitor

  • 15 accipiō

        accipiō cēpī, ceptus, ere    [ad+capio], to take without effort, receive, get, accept. — Of voluntary taking, to take, accept, take into possession, receive: obsides, Cs.: divitias, N.: aliquid a patre, inherit, N.: suspitio acceptae pecuniae ob rem iudicandam (of a bribe): pecuniam per Volcatium, by the hands of: alqm gremio, V.: milites urbe tectisve, L.: sucos ore aut volnere, O. — Fig.: oculis aut pectore noctem, V.—To admit, let in: armatos in arcem, L.: alqm in amicitiam: (parentes) in civitatem, to citizenship, L.— To take under protection: (virginem) accepi, acceptam servabo, T.: taedā accepta iugali, i. e. wedded, O.—To receive as a guest, entertain, welcome: Laurentes nymphae, accipite Aenean, V.: quam Delos orantem accepit, O.: (eum) in vestram fidem, into your confidence.— Ironically, to entertain, deal with, treat: indignis modis, T.: quo te modo accepissem, nisi iratus essem: eum male acceptum... coegit, etc. (of a defeated enemy), N.—In busines, to collect (money): a praetore pecuniam. — acceptus, P., received, collected: accepta pecunia. — Esp. in the phrase, referre acceptum (alqd), to credit, give credit for: amplius sestertium ducentiens acceptum hereditatibus rettuli, entered to the credit of inheritance, i. e. owe to bequests: alcui vitam suam referre acceptam, acknowledge that he owes his life, etc.: salutem imperi uni omnes acceptam relaturos, Cs. — In law: sponsionem acceptam facere, to discharge the bond, acknowledge payment of the sponsio.—Of involuntary taking, to receive, get, be the recipient of, take, submit to, suffer, bear: volnera tergo, V.: graviore volnere accepto, Cs.: cum semel accepit solem (leo), has felt the power of, H.: hunc metum, i. e. take this risk, T.: contumeliam, T. — Esp. of places, to admit, take in, receive, open to: Strophadum me litora primum Accipiunt, V.: nullae eum urbes accipiunt, nulla moenia, L.: illum unda accipit sinu vasto, V. — Fig., of perception and thought: quae accepi auribus, T.: mandata auribus: quem ipse accepi oculis animoque sensum, hunc, etc., the impression I received.—In gen., to take, hear, attend to, perceive, understand, learn: Accipe nunc Danaum insidias, listen to, V.: sicut ego accepi, as I have heard, S.: ut accepi a senibus: accipite... veterem orationem Archytae: quae postea acciderant, Cs.: reliquos ne famā quidem acceperunt, have not heard of them, Cs.: si te aequo animo ferre accipiet, T.: hoc sic fieri solere accepimus: ex parente ita accepi, munditias mulieribus convenire, S.: ut celeriter acciperet quae tradebantur, understood, N.— Absol: non recte accipis, T.: volenti animo de ambobus acceperant, had eagerly welcomed news of both, S.—In partic., of a word or pledge, take: accipe daque fidem, i. e. exchange solemn assurances, V.—Praegn., to take, interpret, explain: ad contumeliam omnia, to regard as an insult, T.: his in maius acceptis, being exaggerated, L.: hoc in bonam partem, take kindly: alqd durius: facinus severe accipere, with displeasure: aliter tuom amorem atque est, T.: aequo animo, S. — Accipere aliquid in omen, to regard a thing as an omen, accept the omen: id a plerisque in omen magni terroris acceptum, L.; but accipere omen, to receive as a ( favorable) omen, L.—With ellips. of omen: Accipio, adgnoscoque deos, I accept ( the omen) and, etc., V.—To accept, be satisfied with, approve: dos, Pamphile, est decem talenta. Pam. Accipio, T.: ‘equi te esse feri similem, dico.’ Ridemus et ipse Messius, ‘accipio,’ I allow it, exactly so, H.: ab hoste armato condicionem, Cs.— To take upon one, undertake, assume, undergo: bellum, quod novus imperator noster accipiat, in which... succeeds to the command: causam: eos (magistratūs): iudicium (of the defendant), stand the trial: iudicium accipere pro Quinctio, i. e. agree for Q. to stand trial.
    * * *
    accipere, accepi, acceptus V TRANS
    take, grasp, receive, accept, undertake; admit, let in, hear, learn; obey

    Latin-English dictionary > accipiō

  • 16 convīvālis

        convīvālis e, adj.    [conviva], of a guest, festal, convivial: oblectamenta, L.: fabulae, Ta.
    * * *
    convivalis, convivale ADJ
    convivial, festal, party; of/proper to a feast/dinner party

    Latin-English dictionary > convīvālis

  • 17 dē-versor (-vorsor)

        dē-versor (-vorsor) ātus, ārī, dep.,    to tarry, put up, lodge as a guest: Athenis apud eum: apud Ninnios, L.: hac in domo tam diu: domi suae: parum laute.

    Latin-English dictionary > dē-versor (-vorsor)

  • 18 dīversor or dēversor

        dīversor or dēversor ōris, m    [deverto], a guest: caupo cum quibusdam diversoribus.

    Latin-English dictionary > dīversor or dēversor

  • 19 epulō

        epulō ōnis, m    [epulum], a guest at a feast, feaster, carouser, C.— A boon companion: Valerius.—Esp.: Tresviri or Septemviri Epulones, a college of priests to conduct sacrificial banquets, C., L.: Manlius, triumvir epulo, L.

    Latin-English dictionary > epulō

  • 20 hospitāliter

        hospitāliter adv.    [hospitalis], hospitably, as a guest: invitati, L.: vocare, L.
    * * *

    Latin-English dictionary > hospitāliter

См. также в других словарях:

  • Guest (surname) — Guest is a surname, and may refer to:;Persons *Al Guest (contemporary), Canadian animation producer *Barbara Guest (1920–2006), American poet and critic *Bill Guest (contemporary), Canadian television host *Brian Guest (contemporary), Canadian… …   Wikipedia

  • Guest House (TV series) — Guest House (Urdu script: گیسٹ ہاؤس) is a Pakistani comedy drama series which was produced and run by PTV in early to middle 1990s. The setting is a fictional guest house named Welcome Guest House located in a posh area of Islamabad. It is run by …   Wikipedia

  • Guest — may refer to:* Guest (word), one who is a recipient of hospitality at the home or table of another. * The Guest , a short story by Albert Camus * The Guest (album), a 2002 album by Phantom Planet * USS Guest (DD 472), a U.S. Navy Fletcher class… …   Wikipedia

  • Guest — steht für: einen Ortsteil der Gemeinde Diedrichshagen im Landkreis Vorpommern Greifswald in Mecklenburg Vorpommern Guest ist der Familienname folgender Personen: Charlotte Guest (1812–1895), britische Übersetzerin Barbara Guest (1920–2006), US… …   Deutsch Wikipedia

  • Guest Star — Une guest star (anglicisme), une participation spéciale ou un artiste invité est une personnalité qui apparaît dans un, ou parfois plusieurs, épisode d une série télévisée. Sommaire 1 Présentation 2 Autres domaines 3 Voir aussi …   Wikipédia en Français

  • guest — n. Someone who receives hospitality; someone invited into another person’s home for entertainment or driven by another person in a car without paying for the ride. The Essential Law Dictionary. Sphinx Publishing, An imprint of Sourcebooks, Inc.… …   Law dictionary

  • guest — has developed a wide range of uses in which payment may or may not be involved (as it is with paying guests and guest workers). The development of attributive uses (before a noun) that go well beyond the core meaning of guest may be seen in guest …   Modern English usage

  • guest statute — n: a statute that prevents non paying passengers from suing the driver or owner of a car for accidental injuries except in cases of gross negligence or willful or wanton misconduct – called also automobile guest statute; Merriam Webster’s… …   Law dictionary

  • Guest House (disambiguation) — *guest house (secondary suite), is an architectural term for second, separate accommodation, like a granny flat , or granny cottage , where guests are allowed to stay. *guest house (accommodation), in some parts of the world visitors, with no… …   Wikipedia

  • guest — (n.) O.E. gæst, giest (Anglian gest) guest; enemy; stranger, the common notion being stranger, from P.Gmc. *gastiz (Cf. O.Fris. jest, Du. gast, Ger. Gast, Goth. gasts guest, originally stranger ), from PIE root *ghosti strange …   Etymology dictionary

  • guest — guest·en; guest·er; guest; guest·ing; guest·less; guest·ly; bar·guest; …   English syllables

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»